"Te Kuinre is een bijzonder soort watermolen geplaatst. Het is een z.g. windmotor, gedreven door zes wieken, welke weer worden aangezet door twee kleinere molentjes, aan de wieken bevestigd. Het geheel is vervaardigd van wit metaal en op betonnen voet geplaatst. Deze molen staat juist op de Overijsselsch-Friesche grens en dient voor het schoonmalen van den Buitenpolder. Naar men ons mededeelde, is dit de grootste windmolen van dit soort in Nederland en bestaan er nergens molens met meer dan vier wieken.
Een bijzonderheid dus!"
Bron: "Van eigen erf", 22 juli 1927.
Coll. Frans Weemaes.
-----
Deze windmotor werd eind 1938 alweer voor afbraak verkocht. De vijzel werd voortaan door een dieselmotor aangedreven.
Erwin Esselink, 30 april 2017.
Nieuwsblad van Friesland, 18 nov. 1938:
"Het bestuur van het WATERSCHAP DE BUITENPOLDER achter KUINRE, zal op DONDERDAG 24 NOV. publiek verkoopen, in perceelen: DE AFBRAAK van de windmotor in den Buitenpolder achter Kuinre, bestaande uit zware en lichte ijzeren balken, ijzeren beuren kogellagers, enz., geschikt voor diverse doeleinden.
Samenkomst op het terrein bij den molenaar M. DE HAAN, om 10 uur 's morgens, waar tevens alles is te bezichtigen.
Betaling contant.
Het bestuur:
STROINK, Voorz.
BATJES, Secr."
Nieuwsblad van Friesland, 28 nov. 1938:
"Grootste windmotor verkocht.
BLANKENHAM, 24 Nov. Hedenmorgen had de publieke verkoop plaats van de windmotor van het waterschap "De Buitenpolder" achter Kuinre. Hiermede verdwijnt de grootste bestaande windmotor in Nederland. De vlucht der wieken was 12 M.; de hoogte was 16 M., terwijl de vijzel voor de bemaling een doorsnede had van 1.80 M.
De vijzel, welke bijft bestaan, wordt thans aangedreven door een Deutz Diesel-ruwolie-motor van 24 P.K. vermogen."
(Bijna gelijk bericht in Prov. Overijsselsche en Zwolse Courant, 25 nov. 1938)
-----
Van deze vroegere windmotor resteert nog een fors fundament, gelegen langs de Worstdijk. Het is aan de hand van deze restanten moeilijk na te gaan hoe alles er vroeger in detail heeft uitgezien, daar er ogenschijnlijk wel eens iets is weggebroken en omdat het fundament gedeeltelijk verscholen zit tussen opslag van struikgewas, gras, riet en brandnetels en op enkele plaatsen gedeeltelijk is ondergestort.
In grote lijnen heeft het fundament vier grote betonnen zuilen waarop de toren stond, verbonden door betonnen wanden waartussen de waterloop plaatsvond. Aan de voorwaterloop-zijde zit weer een betonnen plateau als dwarsverbinding over de waterloop. Bovenop het fundament steken twee dikke betonnen 'puisten' omhoog aan weerszijden van de waterloop, waartussen de eindophanging van de vijzel zat (de metaalresten hiervan zitten nog in het beton). De breedte van de fundering komt zo in de buurt van de 5 m. Het lijkt wel of de staanders van de vroegere toren waren vastgemonteerd met op elke hoek twee dikke bouten of draadeinden, met een diameter van 5,5 cm; deze steken nog uit het beton omhoog. Of dit misschien ook nog een restant is van de latere wijziging naar een motorgemaal, is mij nog niet duidelijk. Elk paar bouten staat h.o.h. zo'n 37 cm uit elkaar.
De 'wangen' van de achterwaterloop die vanaf het fundament naar voren staken, zijn zo te zien voor het grootste deel afgebroken. Aan de zijde richting Kuinre zitten ook nog een paar moeilijk te definiëren betonnen aan- of uitbouwen. Of deze origineel zijn of misschien van na de ombouw tot motorgemaal is niet duidelijk. De windmotor heeft maar zo'n 10 jaar bestaan en wellicht zijn er nadien enkele aanpassingen gedaan aan het fundament, waardoor na zoveel jaren moeilijk meer is te onderscheiden wat origineel was en wat van iets later.
Jan Wagenaar, 3 mei 2017.
2. Foto (uitsnede): Friese Courier, 9 nov. 1957 5. Foto's: Jan Wagenaar, 3 mei 2017
