Het is bijna niet voor te stellen, maar deze prachtige windmotor heeft ooit bij Slappeterp gestaan om in de Kleasterpolder van 761 ha groot het water op peil te houden. De molen werd op 24 december 1913 in gebruik genomen en was de grootste van West-Europa. De molen had een capaciteit van 65.000 liter water per minuut. De toren van de molen was 16 meter hoog, de windroos had een diameter van 15 meter en telde 42 wieken. Er zat een vijzel in van 1,80 m diameter die er bij elke slag 2.000 liter uit gooide. Het bijzondere aan de molen was dat deze zowel in als uit kon malen. Dit werd mogelijk gemaakt door een ingenieus stelsel van kanaalgoten en schotten welke konden geopend of gesloten.
De molen kon al draaien bij windkracht 3 terwijl bij traditionele molens al windkracht 6 nodig was voordat deze aan het werk konden. De molen werd oorspronkelijk in Dresden, Duitsland gebouwd door de "Vereinigte Windturbine Werke AG" en geïmporteerd door Stokvis en Zonen uit Rotterdam en geïnstalleerd door firma van Stralen van Wytgaard. Volgens de voorzitter van de Kleasterpolder F.U. van der Zee heeft de gehele bouw toen 15.000 gulden gekost. Maar men bleef afhankelijk van wind, en toen de dieselmotoren steeds beter werden, werd er een dieselmotor in geplaatst. De molen bleef staan en raakte in verval. In 1963 is er nog een keer de balans opgemaakt of voor 2.000,00 gulden opknappen of afbreken. Dat laatste is gebeurd. In oktober 1971 hebben de slopers, Teyema van Franeker en Anne Terpstra van Dronrijp, de reus van de Kleasterpolder een kopje kleiner gemaakt. De voet van de molen heeft nog jaren dienst gedaan als gebouw voor de dieselmotor.
Met de afbraak van deze molenging er een monument van de twintigste eeuw verloren. Spijtig, het zou nu niet meer zijn gebeurd, maar wie weet ……..?
De windmotor stond midden tussen Ried, Peins en Slappeterp, dicht bij de kastieltjes (een kleine buurtschap).
Ingestuurd, 19 dec. 2010.
-----
De onderbouw van gewapend beton werd gemaakt door de Fabriek van Cement- en Betonijzerwerken, Ingenieursbureau H.H. Schröder te Leeuwarden.
Bron: "De windmotor als poldergemaal in Friesland", J. Bergsma en W.D. Hengst, 1995.
-----
De toren van 16 m hoog was volgens een nieuwe constructie gemaakt, naar het "Eifel" vorm type, met gebogen stijlen. Dit was ingegeven door een streven naar mooier vorm. Ook de oplossing van het betonnen huisje, dat met de torenstijlen in diagonaal-versterkingen was samengebouwd, ging in deze richting.
De gehele installatie werd uitgevoerd onder leiding van de heer F.H. Bakker, civiel-ingenieur te Leeuwarden, hij ontwierp tevens de beton-onderbouw.
"Waterschap "DE KLOOSTERPOLDER" te Ried (Fr.)
De Heer J.W. ANNEMA te Ried, schrijft ons:
Ried, 15 Maart 1914.
Het is ons aangenaam U te kunnen verklaren, dat de HERKULES WINDMOTOR geplaatst in het Waterschap "de Kloosterpolder" te Ried met een raddiameter van 15 M. en een vijzel van 1.80 M. middellijn thans sedert drie maanden in bedrijf is en voor zoover, als dit tijdsverloop mij grond geeft tot beoordeling, verklaar ik gaarne, dat wij de waterverplaatsing zeer voldoende achten, waarmede dan de juistheid der betreffende berekening, door onzen deskundige, den Heer F.H. Bakker, Civiel-Ingenieur te Harlingen, in overleg met de firma R.S. STOKVIS & ZONEN Ltd. te Rotterdam tot dusverre is bevestigd. Polder daarna vergroot tot 1000 H.A."
"Ried, 13 Sept. '15.
Tot ons genoegen kunnen wij U mededelen, dat niettegenstaande de waterstand in den polder door inmaling hoog was en de maand Augustus 1915 zich kenmerkte door grooten regenval en zwakke winden, de door U geleverde HERKULES WINDMOTOR met vijzel tot onze volkomene bevrediging in staat was onze polder te bemalen.
Namens het bestuur v.d. Kloosterpolder te Ried.
w.get. J.W. Annema, Voorz. Polder 1000 H.A."
De draailier van de z.g. "Reus van de Kloosterpolder" staat nog opgesteld bij het gemaal van Zwarte Haan aan de Waddenzeedijk [zie Extra foto's].
Ingestuurd, 11 april 2014.
