plaatje plaatje plaatje plaatje plaatje plaatje
Molendatabase.net
Zoek globaal op trefwoord:
of dbnr.:
plaatje of zoek gedetailleerd
   Algemeen
dbnr.1109
aanduidingWaterschap De Westerhornermolenpolder
plaatsLutjegast
gemeenteWesterkwartier
provincieGroningen
locatie RD X 214206, Y 584758
N 53.246113, O 6.274143
   
standplaatsEibersburen, Hoendiep Noordzijde
gebouwd 1916
(zie Verwijzingen v. voorganger)
statusverdwenen
verdwenen 1971 afgebroken
  
   Constructie
omschrijvinggrote windmotor
fabricaatHerkules Metallicus
leverancierR.S. Stokvis & Zonen, Rotterdam
inrichtingvijzel
raddiameter11 m
bladen30
plaatje
1. Detail van onderstaande foto
   Verwijzingen
voorgangerNederlandse Molendatabase, molen 04449 a
inventarisnr.1357 GMB
informatie/ foto'sAllemolens.nl, molen 10010
   Geschiedenis / beschrijving
De firma Stokvis leverde aan de Westerhorner Molenpolder een windmotor met een windrad van 11 m en een vijzel.
Bron: "Herkules Windmotoren", R.S. Stokvis & Zonen Ltd., Rotterdam, okt. 1917.
-----

In de notulen van 9 oktober 1916 staat: "Wordt medegedeeld dat bericht is ontvangen dat de nieuwe windmotor gereed is en binnen enkele dagen zal worden gezonden." De bediening van de windmotor zou minder tijd vergen, dus besliste de vergadering van de ingelanden, op 28 maart 1917 bijeen: "Naar aanleiding van de verwisseling van den molen met een motor, wordt besloten aan den molenaar de helft zijner jaarwedde voortaan uit te keeren." Uit de afrekening van de windmotor in 1917 blijkt de oude windmolen ƒ 335 te hebben opgebracht, terwijl de complete windmotor met onderbouw ƒ 9279,21½ heeft gekost.

Van de molenaar werden voornamelijk de volgende werkzaamheden verwacht :
- het aan- en uitzetten van de molen
- het smeren en oliën van de molen op diverse punten, waarvoor ook in de molen moest worden geklommen tot aan de as van het grote wiel met bladen
- het schoonhouden van de molensloten (hoofdsloten).
De onzekere wind zorgde meerdere malen voor wateroverlast. Ook andere oorzaken worden genoemd, tot en met het doorsteken van een dijk door een naburige "polderaar."

De heer H. Haan van Doezum was molenaar tot 1929. Voor de vacature, molenaar-bode, die door zijn vertrek ontstond, meldden zich zeven personen aan. Het bestuur droeg een drietal voor, te weten K. Renkema te Kievitsburen, S. Veldstra te Stroobos en B. van der Velde te Gaarkeuken. De drie personen werden uitgenodigd naar de windmotor te komen om een proeve van geschiktheid af te leggen. De heer S. Veldstra trok zich terug. Na de sollicitatieprocedure werd op 27 november een algemene vergadering uitgeschreven, waar K. Renkema negentien van de tweeëndertig stemmen kreeg. De benoeming volgde en hij nam de functie aan.

Toen K. Renkema in 1950 met zijn gezin naar Lutjegast vertrok, had hij ca. twintig jaar op de molen gepast. In die twintig jaar heeft er heel wat plaatsgevonden, zoals het stichten van een gezin, de economische crisis en de Tweede Wereldoorlog. De heer F. Boonstra volgde hem op.

Het tegenwoordige molenhuis werd vermoedelijk gebouwd in 1924. De laagste inschrijver, de heer Floris te Lutjegast, mocht het huis bouwen voor ƒ 1827. Het afgebroken huis leverde nog ƒ 10 op, terwijl de uiteindelijke bouwprijs van het nieuwe huis ƒ 1833,97½ werd. Het huis werd opgeleverd zonder elektriciteit, waterleiding en gasaansluiting. In de midden dertiger jaren van de vorige eeuw bleek de regenbak ondeugdelijk water te bevatten. Een jaar later was er nog niets veranderd. Tot tweemaal toe zou het bestuur van de polder een onderzoek instellen .... Het gezin Renkema was toen onderhand uitgegroeid tot zeven personen en had met een regenbak (3000 l?) de nodige problemen. Wat de ingelanden teveel hadden, had het gezin onvoldoende: WATER.

Op 24 augustus 1971 werd de windmotor afgebroken en de bemaling overgenomen door een gemaal, en met ingang van januari 1987 ging de Westerhornermolenpolder op in een groter verband.
A. Renkema, Drachten, 27 april 2011.
   Aanvullingen
Poldergrootte 183 ha.

plaatje
2. Foto: ca. 1937 (coll. A. Renkema)
plaatje
3. Foto: voor 1971 (coll. A. Renkema)


Stuur een reactie
Laatst gewijzigd: 30 sept. 2023
Colofon en copyrights