plaatje plaatje plaatje plaatje plaatje plaatje
Molendatabase.net
Zoek globaal op trefwoord:
of dbnr.:
plaatje of zoek gedetailleerd
   Algemeen
dbnr.99
aanduidingWindmotor Stokebrandsweerd
plaatsZutphen
gemeenteZutphen
provincieGelderland
locatie RD X 209741, Y 459786
N 52.123574, O 6.186554
   
standplaatsin de uiterwaarden van de IJssel, de Stokebrandsweerd
gebouwd 1927
statusbestaand
functietot 1968 bemalen van de uiterwaarden
  
   Constructie
omschrijvingmiddelgrote windmotor
fabricaatBakker, IJlst
typeRecord nr. 20
inrichtingwaaierpomp
raddiameter6 m
bladen21
plaatje
1. Foto: Leon Denekamp, 2010 (De Stentor)
   Verwijzingen
informatie/ foto'sAllemolens.nl, molen 12205
   Geschiedenis / beschrijving
fabricaat: Gebr. Bakker te IJlst
bouwjaar 1927
type Record nr. 20
diameter wiekenrad 6 meter
opvoerhoogte 1,5 meter
wateropbrengst maximaal 175-200 m3 per uur

De molen deed vanaf 1927 dienst om overtollig regenwater en kwelwater van de IJssel uit de uiterwaarden te pompen. Dit was ten behoeve van het vergroten van de hooiopbrengst van de weidegronden in de Stokenbrandsweerd van 5 perceeleigenaren. De eigenaren waren destijds gezamenlijk verantwoordelijk voor de aanschaf en het jaarlijks onderhoud. De 5 eigenaren waren: drie landbouwers H.O. Wijers, G, Kets en L. Koppel samen met Het oude en Nieuwe Gasthuis (perceel de Remmelweide) en De Gemeente Zutphen (perceel Blisweerd op het Helbergen).

Vanaf 1968 kwam de molen o.a. door het afkalven van de zomerdijk buiten bedrijf.
Hij is momenteel niet draai/maalvaardig.
Dirk-Jan Abelskamp, 5 sept. 2013.
-----

De landerijen in de Stokebrandsweerd behoorden bij de gemeente Warnsveld, maar de winmotor kwam net over de grens binnen gemeente Zutphen. E. Enserink, hoofdopzichter der landerijen, stelde een bemalingsplan op. De officiële catalogusprijs van de molen bedroeg ƒ 1825. Daarvoor kreeg Zutphen, ten opzichte van de tot dan toe gangbare uitvoering, een molen van het type "Record" met "een groote versnelling en zware bouw". Dit nieuwe type was kort daarvoor getoond op een tentoonstelling in Leeuwarden, vanwege de primeur kreeg Zutphen nog een korting op de prijs van ƒ 1100. Tezamen met de kosten van het door de gemeente te maken fundament ad. ƒ 1450 en nog wat andere voorzieningen kwam Enserink op een totale investering van ƒ 2400. Op 30 juni 1927 ontving de Gemeente Zutphen van het Ministerie van Waterstaat officieel vergunning "tot het maken van een windmolen voor waterbemaling van enkele weilanden nabij Huize Stokebrand". Op 20 juli 1927 verleende het Ministerie van Waterstaat vergunning verleend tot het behouden, verhogen en verzwaren van de kade.

In 1961 bleek dat "kwajongens een klinkersteen onder in de pompdoos hadden gegooid", waardoor de windmotor in de zomer slecht functioneerde. In 1963 werd een nieuwe overeenkomst tussen de landeigenaren opgesteld en de verdeelsleutel voor de kosten herzien.

Tegen het einde van 1967 zal de molen buiten werking zijn gesteld, want vanaf 1968 werden geen kosten voor onderhoud en bediening meer in rekening gebracht. In 1977 besloten B&W om de windmotor te laten verwijderen vanwege de deplorabele staat.
Eind 2004 werd de windmotor ten langen leste ontmanteld en ter restauratie afgevoerd naar de fa. Las- en constructiewerken Mensink te Hengelo (OV.)

De windmotor werd in de zomer van 2006 teruggeplaatst en zal weer in bedrijf worden gesteld. Gelet op het zeldzame karakter en op de cultuurhistorische en monumentale waarde van de molen nam de raad van de Gemeente Zutphen daartoe op 21 november 2005 een besluit. De pompwerking zal niet worden hersteld. Er zal wel nog een poging worden gedaan om de pomp, die zich naast de duiker in het fundament van de molen moet bevinden, op te diepen.

Bron: "Het bemalingsplan van de Stokebrandsweerd van 1927", art. door Joep Delnoij in Zutphen, 2006 nr. 2, blz. 48-52, Historische Vereniging Zutphen.

plaatje
2. Het verwijderen van de molen in 2004 (ingestuurd)
plaatje
3. Foto: Stefan Boumans, 4 juli 2009
plaatje
plaatje
5. Foto's: Willem Jans, 30 juni 2011


Stuur een reactie
Gewijzigd: 2023-11-04 20:31:53
Colofon en copyrights